Besluit  OCMW raad

Aanleiding, feiten en context

• De sociale kruidenier werd opgestart vanuit een samenwerking tussen OCMW Kortemark en Sint-Vincentius De Bosrank. De sociale kruidenier is gelegen in de Stationsstraat 60 te 8610 Kortemark, maar wordt in afwachting van renovatiewerken vanaf januari 2025 tijdelijk uitgebaat in de oude bibliotheek, Torhoutstraat 7 te Kortemark. De sociale kruidenier is open op donderdag van 14u tot 18u, met uitzondering van eventuele verlofperiodes.
• Het is een kleinschalige winkel waar inwoners uit Kortemark die zich in een kwetsbare situatie bevinden terecht kunnen voor voeding en hygiënische producten tegen sterk verminderde prijzen. We willen de mensen een echte winkelervaring bieden door keuzevrijheid te bieden inzake producten. Mensen kunnen er enkel terecht na doorverwijzing door het Sociaal Huis van Kortemark of door één van de aangeduide partners.
• Aan de sociale kruidenier kunnen andere acties in functie van armoedebeleid gekoppeld worden. We willen er een laagdrempelige ontmoetingsplaats van maken voor mensen die zich in een kwetsbare situatie bevinden. Daarnaast kan het een uitvalsbasis zijn voor outreachend werk, waarbij het Sociaal Huis of een externe dienst er op geregelde tijdstippen een zitdag of een workshop organiseert.

• Volgens de POD MI is op lokaal niveau alleen het OCMW in staat te bepalen welke personen beantwoorden aan de definitie van meest behoeftige personen, zoals omschreven in de verordening (EU) nr. 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad tot oprichting van het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), artikel 2§6. In het algemeen wordt hieronder begrepen die personen die onder de armoedegrens leven. Het OCMW is vrij om te bepalen wie de doelgroep is.
• In Kortemark hebben personen/gezinnen recht op een doorverwijzing naar de sociale kruidenier indien ze tot één van volgende categorieën behoren:

1. Begunstigden van een leefloon of steun equivalent leefloon;
2. Personen in budgetbeheer bij OCMW Kortemark met schuldenlast;
3. Personen in collectieve schuldenregeling;
4. Personen die in het LOI van Kortemark of in het LOI van de Zusters van Liefde verblijven;
5. Andere behoeftige personen van wie de behoeftigheid werd vastgesteld op basis van een sociaal en financieel onderzoek door het OCMW;
6. Personen in afwachting van het sociaal en financieel onderzoek.

• Individuen, gezinnen of huishoudens die zich in een acute crisissituatie bevinden kunnen na een sociaal en financieel onderzoek tijdelijk toegelaten worden tot de sociale kruidenier door middel van een crisispas.

SOCIAAL EN FINANCIEEL ONDERZOEK

• Het sociaal onderzoek bepaalt of iemand klant kan worden van de sociale kruidenier. Indien de aanvrager tot de doelgroep behoort zoals omschreven in artikel 2, dan komt hij/zij automatisch in aanmerking.
• Er wordt met alle inkomsten rekening gehouden, inclusief groeipakketten en tegemoetkomingen. Indien de financiële gegevens niet worden aangeleverd, kan geen verwijzing naar de sociale kruidenier bekomen worden.

TOELEIDING EN TERMIJN

• Volgende partners kunnen eveneens kwetsbare gezinnen toeleiden naar de sociale kruidenier zonder voorafgaand sociaal en financieel onderzoek:
• CAW Noord-West-Vlaanderen
• De maatschappelijk werkers van Kind & Gezin
• Bij een verwijzing door een externe partner is er een beperkte toegang tot de sociale kruidenier van 3 maanden.
• Daarna dienen de personen langs te gaan bij het Sociaal Huis voor een effectief sociaal en financieel onderzoek in functie van verdere verlenging.
• Klanten die tot één van de genoemde categorieën behoren opgenomen in artikel 2, krijgen gedurende 12 maanden toegang tot de sociale kruidenier, met ingang vanaf de eerste dag van de lopende maand.
• Klanten die zich in een crisissituatie bevinden, krijgen gedurende één maand toegang tot de sociale kruidenier.
• Indien een klant niet meer voldoet aan de toekenningsvoorwaarden of verhuist buiten de gemeente zal de klantenkaart stopgezet worden. Indien de gezinssamenstelling wijzigt doorheen het jaar, kan dit op de klantenkaart aangepast worden met onmiddellijke ingang. Klanten moeten alle wijzigingen onmiddellijk melden.
• ESF+ wijst op het belang van begeleidende maatregelen. Begeleidende maatregelen worden volgens de Verordening 2021/1057 gedefinieerd als “activiteiten ter aanvulling van de verdeling van voedselhulp en/of materiële basishulp die tot doel heeft sociale uitsluiting tegen te gaan en bij te dragen tot de uitbanning van armoede, zoals verwijzingen naar of verstrekking van sociale en gezondheidsdiensten, met inbegrip van psychologische bijstand, of verstrekking van relevante informatie over openbare diensten of advies over het beheer van een gezinsbudget”.
• We geloven dat er meer kwetsbare gezinnen kunnen opgespoord worden en toegeleid worden naar de sociale dienst door samenwerking met externe partners. Doordat uiteindelijk toch een verwijzing voor lange duur noodzakelijk is door de sociale dienst, wordt dus telkens een rechtenonderzoek uitgevoerd. Hierdoor kan bijkomende dienstverlening aangeboden worden waarbij kan ingezet worden op financiële ondersteuning en rechtenopname, ontmoeting, psychologische ondersteuning of andere hulp.

KLANTENKAART

• Per gezamenlijk huishouden wordt er één klantenkaart gekoppeld en aangemaakt. Deze wordt bewaard aan de kassa. De klantenkaart is persoonlijk, alleen de leden van het huishouden mogen er mee winkelen.
• Wie door omstandigheden niet in staat is zelf zijn/haar boodschappen te doen, kan een volmacht geven aan een familielid, vriend of kennis. Deze persoon moet zich kunnen legitimeren aan de kassa met een handgeschreven volmacht met zijn/haar naam en een handtekening van de bezoeker.
• De klantenkaart kan (tijdelijk) geblokkeerd of vernietigd worden wanneer er sprake is van misbruik, diefstal of overlast. De toegang van een bezoeker tot de winkel kan om deze redenen steeds ontzegd worden.

PRODUCTEN SOCIALE KRUIDENIER

• Via de sociale kruidenier willen we kwaliteitsvoeding en basisproducten aanbieden voor mensen die zich in een financieel kwetsbare positie bevinden zodat ze een menswaardig bestaan kunnen leiden. Hierdoor wordt naast een voedingsaanbod ook een basisaanbod verstrekt van hygiënische en verzorgingsproducten.
• Gratis producten:
• ESF+ goederen (dit zijn goederen die het OCMW krijgt via de Europese Unie) (*)
• Producten voorbij de datum ‘ten minste houdbaar tot’ (*)
• Producten die extra worden aangekocht door Sint-Vincentius De Bosrank
• Brood en banketproducten (*)
• Producten geleverd vanuit de Voedselbank Kuurne (*)
• Betalende producten:
• Voedseloverschotten aangeleverd door Foodsavers of door plaatselijke winkels (*)
• Producten die extra worden aangekocht door LBS Kortemark worden verkocht tegen 70% van de kostprijs in de winkel
• Fruit en groenten worden verkocht aan een bepaalde prijs per kg
• Vuilniszakken en PMD-zakken worden verkocht tegen de werkelijke kostprijs per stuk. Deze worden niet ingecalculeerd in het winkelbudget.

• We willen alle klanten een vast basisaanbod garanderen. Daarom wordt er een vaste productenlijst bepaald (zie bijlage). De prijssetting van deze producten wordt bepaald op 70% van de kostprijs in de winkel. De effectieve kostprijs wordt jaarlijks in januari geüpdatet of eerder in geval van ongewone prijsstijgingen. Bij overschotten kunnen meerdere producten voor de prijs van één product meegegeven worden. De producten worden ook enkel aangekocht op basis van noodzaak (en dus niet standaard elke week/maand). Deze lijst van vaste producten kan gewijzigd worden door het Vast Bureau.

BEPALING WINKELBUDGET

• Maandelijks krijgt een gezin volgens de gezinssamenstelling twee soorten budgetten ter beschikking. Een kind moet minstens 50% van de tijd feitelijk in het gezin verblijven om mee te tellen in de bepaling van het gezinsbudget.
• Enerzijds is er het gratis winkelbudget. Dit is een virtueel winkelbudget waarbij bepaalde producten een fictieve prijs of waarde krijgen. Anderzijds is er een effectief betalend budget. De bijhorende producten per categorie worden beschreven in artikel 6.
• Er wordt gewerkt met maximale budgetten op maandbasis. Indien het toegekende bedrag niet is opgebruikt voor het verstrijken van de maand, vervalt het resterende bedrag. Het kan dus niet worden opgespaard.
• De winkelbudgetten worden als volgt samengesteld:

• (*) Aan de producten wordt een fictieve prijs gekoppeld op basis van een realistische winkelwaarde:

• Goederen die aangekocht worden door LBS Kortemark, worden aan 70% van de marktprijs verkocht.
• Betaling kan via Bancontact (Sumup) of cash.

PROJECTWERKING

• Interne of externe diensten met sociale doelstelling kunnen tevens beroep doen op de sociale kruidenier (vb. De Stoasje, ’t Schoederkloptje).
• Producten die vallen onder de categorie “gratis producten” kunnen aangekocht worden aan 50% van de werkelijke winkelprijs.
• Producten die vallen onder de categorie “betalende producten” kunnen aangekocht worden aan de reguliere winkelprijs.

FINANCIEEL

• OCMW Kortemark heeft sinds 01/01/2024 een samenwerkingsovereenkomst met Foodsavers, een distributieplatform dat voedseloverschotten inzamelt. De werkingsbijdrage bedroeg voor 2024 maximaal 9.990,38 euro, exclusief de verrekening van eventuele projectsubsidies
• Vincentius De Bosrank zal via ontvangen giften instaan voor aankoop van extra producten, afhankelijk van wat er aangeleverd wordt door Foodsavers, de voedselbank, ESF+ en overschotten geschonken door lokale handelaars. Zij betalen ook het lidmaatschap van de voedselbank.
• Daarnaast willen we een basisaanbod garanderen, waardoor tevens extra aankopen zullen gebeuren door OCMW Kortemark via Colruyt. Door middel van een Professional kaart en Promesse kaart kunnen bestellingen binnen de 3 werkdagen opgehaald worden bij Colruyt Torhout. Betaling gebeurt via domiciliëring via rekening van OCMW Kortemark BE44 0910 0092 3145. Er werd geen prijsvraag gedaan, gezien Colruyt steeds de laagste prijzen garandeert en daarbovenop nog een korting van 3% op jaarbasis geeft d.m.v. de Professional en Promesse kaart.
• Een deel van de inkopen die via Colruyt gedaan worden zal gerecupereerd worden via de klanten van de sociale kruidenier, gezien deze producten verkocht worden aan 70% van de werkelijke winkelprijs. Ook de producten die via Foodsavers of lokale winkels aangeleverd worden, krijgen een fictieve waarde en vallen onder het betalend budget.

Relevante documenten

• Ontwerp regelement sociale kruidenier.
• Aanvraagformulier Promessekaart Colruyt.
• Lijst vaste producten in basisaanbod.

Juridische overwegingen

• Organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn.
• Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017.

Financiële implicaties

• OCMW Kortemark heeft sinds 01/01/2024 een samenwerkingsovereenkomst met Foodsavers. De werkingsbijdrage voor 2024 bedroeg 9.990,38 euro, exclusief de verrekening van eventuele projectsubsidies.
• De jaarlijkse bijdrage aan De Bosrank ten bedrage van 1.000 euro is weggevallen, alsook het vervoer naar voedselbank Kuurne.
• Vincentius De Bosrank zal via ontvangen giften instaan voor aankoop van extra producten, afhankelijk van wat er aangeleverd wordt via Foodsavers, de voedselbank, ESF+ en overschotten geschonken door lokale handelaars. Zij betalen ook het lidmaatschap van de voedselbank.
• Daarnaast willen we een basisaanbod garanderen, waardoor tevens extra aankopen zullen gebeuren door OCMW Kortemark via Colruyt. Er wordt een Professional en Promesse kaart aangevraagd bij Colruyt waardoor er per domiciliëring kan betaald worden en er een jaarlijkse korting van 3% verkregen wordt. Colruyt garandeert steeds de laagste prijzen. Het is niet evident een inschatting te maken van de nodige producten, gezien we afhankelijk zijn van de andere platformen en giften. Dit wordt na 3 maanden geëvalueerd.
• Een deel van de inkopen die via Colruyt gedaan worden zal gerecupereerd worden via de klanten van de sociale kruidenier, gezien deze producten verkocht worden aan 70% van de werkelijke winkelprijs. Ook de producten die via Foodsavers of lokale winkels aangeleverd worden, krijgen een fictieve waarde en vallen onder het betalend budget.
• Budgetsleutel: 2024/ACT-1151/0900-00/616000/OCMW/VB/IP-GEEN.